Σύντομο Ιστορικό του Δικτύου
Η προτεινόμενη Καινοτόμος Εκπαιδευτική Δράση, προϊόν συνεργασίας των Διευθύνσεων
Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης, αποτελεί μια νεωτερική
δράση, ως η δημιουργική συνέχεια των περιβαλλοντικών δράσεων και Ημερίδων της Δ.Δ.Ε. Δυτικής
Θεσσαλονίκης στην Κωνσταντινούπολη και τα σχολεία της ομογένειας, που υλοποιήθηκαν με
επιτυχία επί σειρά 12 ετών, από το 2009, με τη συμμετοχή της εκπαιδευτικής κοινότητας από όλη την
Ελλάδα. Επιπλέον, αποτελεί τη φυσική συνέχεια της αδιάλειπτης ενασχόλησης των ΔΠΕ και ΔΔΕ
Δυτικής Θεσσαλονίκης με θέματα περιβάλλοντος και βιωσιμότητας, ζητήματα περιβαλλοντικούκοινωνικού γραμματισμού και αειφορικής διαχείρισης του φυσικού και πολιτιστικού αποθέματος.
Αναγνωρίζοντας την σημασία της συνεργασίας ως αξίας για την προσέγγιση της αειφορίας, οι δυο
Διευθύνσεις οργάνωσαν από κοινού, συντόνισαν και συνεχίζουν να λειτουργούν από το 2014 Τοπικά
θεματικά Δίκτυα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (1.«Αειφορική διαχείριση των μνημείων της
Θεσσαλονίκης και της ιστορικής μαρτυρίας» 2.«Ενημερώνομαι-ανακυκλώνω-σκέφτομαι τον
συνάνθρωπο» 3.«Σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία-Ενεργός πολίτης στον Δήμο Παύλου Μελά») σε
συνεργασία με τοπικούς φορείς με στόχο τη δικτύωση των σχολικών μονάδων και την αλληλεπίδραση
στην προσέγγιση ζητημάτων περιβαλλοντικής, κοινωνικής και πολιτιστικής βιωσιμότητας (αστικό
πράσινο, σεβασμός στο δημόσιο χώρο και τον συνάνθρωπο, μνημεία).
Η πρόσκληση συμμετοχής στο Εθνικό Εκπαιδευτικό Δίκτυο Δράσης αρχικά απευθύνθηκε στις σχολικές
μονάδες των Διευθύνσεων Π.Ε και Δ.Ε. Δυτικής Θεσσαλονίκης.
Η μεγάλη ανταπόκριση των σχολικών μονάδων και η διάθεση αξιοποίησης της ήδη υπάρχουσας
εμπειρίας και της εδραιωμένης σχέσης με σχολικές μονάδες από όλη την Ελλάδα στην υλοποίηση
εκπαιδευτικών περιβαλλοντικών δράσεων στην Κωνσταντινούπολη, οδήγησε τους συντονιστές της
Δράσης σε πρόσκληση της εκπαιδευτικής κοινότητας ολόκληρης της χώρας για συνεργασία και
προώθηση της δράσης σε όλη την επικράτεια, με αποτέλεσμα την πρόταση που κατατίθεται με το
παρόν έγγραφο-αίτημα έγκρισης.
Σκοπός του Εθνικού Εκπαιδευτικού Δικτύου Δράσης είναι η λειτουργία αυτού, ως πεδίου
συνεργασίας και εκπαίδευσης, γόνιμου προβληματισμού και ανταλλαγής ιδεών μεταξύ
μαθητών/τριών και εκπαιδευτικών από σχολεία της Ελλάδας και της ομογένειας σε θέματα
περιβάλλοντος και αειφορίας, προετοιμάζοντας τους, υπεύθυνους περιβαλλοντικά και κοινωνικά
εγγράμματους πολίτες.
Το Δίκτυο στοχεύει να ενεργοποιήσει τους/τις μαθητές/τριες σε θέματα που άπτονται του
περιβάλλοντος, τόσο με την έννοια του φυσικού περιβάλλοντος όσο και με την ευρύτερη έννοια
αυτού, όπως προσδιορίζεται από την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη (κοινωνικό, πολιτιστικό
γίγνεσθαι), χτίζοντας γέφυρες επικοινωνίας ανάμεσα στα σχολεία της Ελλάδας και της ομογένειας.
Επιπλέον, στοχεύει να δώσει την ευκαιρία σε μαθητές/τριες και εκπαιδευτικούς ελληνικών και
ομογενειακών σχολείων να επικοινωνούν μεταξύ τους θέματα περιβαλλοντικού και κοινωνικού
γραμματισμού, εκπαίδευσης, τοπικής ιστορίας και πολιτιστικής κληρονομιάς, συμβάλλοντας στη
διάχυση του έργου που παράγεται στα σχολεία στο πλαίσιο υλοποίησης καινοτόμων Προγραμμάτων
Περιβαλλοντικής Αγωγής και Εκπαίδευσης.
Οι μαθητές/τριες μέσα από την εμπλοκή τους στο δίκτυο θα καλλιεργήσουν τον κριτικό τρόπο
σκέψης, θα αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες και θα αποκτήσουν εμπειρίες βιωματικής μάθησης,
συνεργασίας και συμμετοχής στην πορεία ενδυνάμωσής τους ως «ενεργοί πολίτες».
Στόχοι του Εκπαιδευτικού Θεματικού Δικτύου είναι:
▪ η αξιοποίηση των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης της UNESCO (Ατζέντα 2030),
▪ η προώθηση των αρχών και αξιών της αειφορίας (όπως ο σεβασμός στο περιβάλλον και τον
άνθρωπο, η υπευθυνότητα, η οικολογική βιωσιμότητα, η ενσυναίσθηση, η αλληλοκατανόηση,
η αλληλεγγύη, η συνεργασία κ.ά.),
▪ η δημιουργία και διατήρηση ενός επικοινωνιακού πλαισίου μεταξύ ελληνικών σχολείων και
ομογενειακών σχολείων της Πόλης, η αλληλεπίδραση και η αμοιβαιότητα, η σύσφιξη των
δεσμών με το ελληνικό στοιχείο και η ενδυνάμωση σχέσεων συνεργασίας και συνύπαρξης
Ελλάδας-ομογένειας.
Επιμέρους στόχοι:
• η αξιοποίηση της περιβαλλοντικής ατζέντας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η επικοινωνία
της θέσης του Οικουμενικού Πατριάρχου, κ.κ. Βαρθολομαίου και της κινητοποίησής του στο
περιβαλλοντικό ζήτημα,
• η προβολή της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και του ρόλου της στα σχολεία της ομογένειας, η
ανάδειξη των Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, που υλοποιούνται στις σχολικές
μονάδες και η υποστήριξη εκπαιδευτικών και μαθητών/τριών σε ζητήματα, που αφορούν την
Περιβαλλοντική Εκπαίδευση.
Η θεματολογία του Εθνικού Εκπαιδευτικού Δικτύου Δράσης συμβαδίζει με τη θεματολογία των
εγκυκλίων του Υ.ΠΑΙ.Θ. για τα σχολικά προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και τον Θεματικό
Άξονα «Φροντίζω το Περιβάλλον» στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων (θεματικές ενότητες: παγκόσμιο και
τοπικό φυσικό περιβάλλον, ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης, παγκόσμια και τοπική πολιτιστική
κληρονομιά).
Οι προτεινόμενες θεματικές του ενότητες είναι οι ακόλουθες:
1η ενότητα: το «περιβαλλοντικό γίγνεσθαι»
▪ η περιβαλλοντική πραγματικότητα, η επικαιρότητα, το φυσικό και αστικό περιβάλλον,
παγκόσμια και τοπικά περιβαλλοντικά προβλήματα: το ενεργειακό ζήτημα, η διαχείριση των
φυσικών πόρων, η κλιματική κρίση, οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι-φυσικές καταστροφές, η
υποβάθμιση των οικοσυστημάτων κ.ά.,
▪ οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (δεσμεύσεις μαθητών/τριών σχετικά με τους 17 ΣΒΑ στο
σχολείο και το άμεσο περιβάλλον τους, αλλαγή συμπεριφορών όπως διατήρηση και αύξηση
πρασίνου στο σχολείο και το τοπικό περιβάλλον, αναβάθμιση σχολικού χώρου, υιοθεσία και
ανάπλαση γειτονικών στο σχολείο πάρκων-αλσυλλίων, οικοκώδικας σχολείου, καμπάνιες
ευαισθητοποίησης κ.ά.),
▪ μνημεία της φύσης, προστατευόμενες περιοχές ιδιαίτερης περιβαλλοντικής σημασίαςανάδειξη και προστασία τους (περιοχές Ramsar, Natura 2000) κ.ά.
2η ενότητα: το «ιστορικό γίγνεσθαι»
▪ Η πόλη/ο τόπος μου και η ιστορική μαρτυρία, ιστορικός περίπατος σε μια σύγχρονη πόλη,
ιστορικοί τόποι, τοπόσημα,
▪ ο ρόλος του Οικουμενικού Πατριάρχη, κ.κ. Βαρθολομαίου και η τοποθέτησή του πάνω στο
περιβαλλοντικό ζήτημα, ο ρόλος του Οικουμενικού Πατριαρχείου ως πεδίο επικοινωνίας και
ενδυνάμωσης της ομογένειας και του Ορθόδοξου Χριστιανισμού,
▪ τα ομογενειακά σχολεία, η ιστορικότητα και η λειτουργία τους μέσα στο χρόνο, ο
αρχιτεκτονικός σχεδιασμός τους ως έκφραση υγιούς και ποιοτικής μαθητικής ζωής σε πλήρη
συνύπαρξη με το περιβάλλον,
▪ ο ρόλος του εθελοντισμού και των ευεργετών στη διαμόρφωση της ελληνικής παιδείας και
των ελληνικών γραμμάτων στα σχολεία της οικουμένης,
▪ ο Ελληνισμός της Πόλης (προσπάθεια διατήρησης εθνικής ταυτότητας, γλώσσας, θρησκείας,
προοπτικές).
3η ενότητα: το «κοινωνικό γίγνεσθαι»
▪ ο κοινωνικός γραμματισμός και το αποτύπωμα στο περιβάλλον,
▪ ανθρώπινα δικαιώματα: γνωρίζω-σέβομαι-υπερασπίζομαι,
▪ το προσφυγικό ζήτημα, ο πόλεμος-η ειρήνη, η αρμονική συνύπαρξη λαών και πολιτισμών,
▪ ο σεβασμός και αποδοχή του διαφορετικού και της ετερότητας,
▪ ο εθελοντισμός, δράσεις κοινωνικής συμμετοχής και προσφοράς κ.ά.
4η ενότητα: το «πολιτιστικό γίγνεσθαι»
▪ το περιβάλλον ως σημείο συνάντησης πολιτισμών: περιβάλλον και μνημεία,
▪ η παρουσία της πόλης μου στο χώρο και το χρόνο, μνημεία του τόπου μου από το παρελθόν
στο παρόν και το βιώσιμο μέλλον,
▪ μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, χώροι πολιτισμικής αναφοράς και
γραμμάτων,
▪ μνημεία της φύσης και του πολιτισμού,
▪ βυζαντινές και σύγχρονες πόλεις, η φυσιογνωμία, η ταυτότητα, ο μνημειακός πλούτος, η
διαχείριση της ιστορικής μνήμης, το χθες το σήμερα και το αύριο, τα σημερινά προβλήματα
και η προοπτική τους,
▪ η πολιτιστική παράδοση, τα ήθη και τα έθιμα του ελληνισμού, θρύλοι-παραδόσεις-λαογραφία
▪ υιοθεσία μνημείων και δράσεις ανάδειξης και προστασίας τους (αγώνας δρόμου μνημείων,
μνημειακές μαθητικές σκυταλοδρομίες κ.ά.).
Το Εθνικό Εκπαιδευτικό Δίκτυο Δράσης απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς και μαθητές/τριες
Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης όλης της χώρας, στο πλαίσιο υλοποίησης
προαιρετικών Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.
Προϋπόθεσή ένταξης στο Δίκτυο για τις σχολικές μονάδες είναι η υλοποίηση Προγράμματος
Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης/Σχολικών Δραστηριοτήτων σε θεματική, που εντάσσεται στην
ευρύτερη θεματολογία του Δικτύου.
Η μεθοδολογία που θα ακολουθήσει το Εθνικό Εκπαιδευτικό Δίκτυο Δράσης είναι η μαθητοκεντρική
μάθηση, η ομαδική εργασία, οι βιωματικές δράσεις, η ερευνητική εργασία (Project), η ενθάρρυνση
ανάπτυξης πρωτοβουλιών, η διεπιστημονική προσέγγιση και το άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία.
Οι Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης, ως
συντονιστές του δικτύου, θα επιδιώξουν τη δημιουργία:
▪ εκπαιδευτικού υλικού από τα παραγόμενα των μαθητικών ομάδων, το οποίο θα εμπλουτίζεται
με την συνδρομή όσων συμμετέχουν στο δίκτυο,
▪ επιμορφωτικών εμπειριών για τους εκπαιδευτικούς που συμμετέχουν στο δίκτυο,
▪ συνθηκών επικοινωνίας μεταξύ των εκπαιδευτικών και των σχολείων που συμμετέχουν στο
δίκτυο,
▪ συλλογικών εμπειριών για τους/τις μαθητές/τριες που συμμετέχουν στο δίκτυο,
▪ συνεργειών-συνεργασιών με φορείς με στόχο την προώθηση των εκπαιδευτικών στόχων του
δικτύου.
Διάρκεια και χρονοδιάγραμμα ανάπτυξης:
Το Εθνικό Εκπαιδευτικό Δίκτυο Δράσης προτείνεται να έχει διάρκεια δυο σχολικά έτη, σχολικό έτος
2022-2023 και σχολικό έτος 2023-2024. Χρονικά η εξέλιξη των δράσεων για κάθε σχολική χρονιά
αρχίζει με τις δηλώσεις συμμετοχής των περιβαλλοντικών ομάδων, συνεχίζει με την επιμόρφωση των
εκπαιδευτικών και την υλοποίηση σχολικών προγραμμάτων Π.Ε. στις θεματικές ενότητες του Δικτύου.
Οι επιμορφωτικές συναντήσεις των εκπαιδευτικών υλοποιούνται δια ζώσης και εξ αποστάσεως.
Η τελική συνάντηση εκπαιδευτικών και μαθητικών ομάδων, η ετήσια Μαθητική Συνάντηση ή το
ετήσιο Μαθητικό Συνέδριο του Δικτύου για την προβολή-διάχυση του έργου των μαθητικών ομάδων
στο πλαίσιο συμμετοχής τους σε αυτό θα υλοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη ή την Κωνσταντινούπολη. Την
σχολική χρονιά 2022-2023 η Συνάντηση των μαθητικών ομάδων του Δικτύου προγραμματίζεται να
λάβει χώρα στη 27 Απριλίου 2023 στη Θεσσαλονίκη.
Ειδικότερα, η προτεινόμενη Καινοτόμος Εκπαιδευτική Δράση θα συμπεριλάβει σύμφωνα με το
σχεδιασμό της τις ακόλουθες φάσεις μέχρι τη λήξη του σχολικού έτους 2022-2023 και το επόμενο
σχολικό έτος 2023-2024:
- Συμμετοχές σχολείων-δηλώσεις συμμετοχής των περιβαλλοντικών ομάδων
Για το τρέχον σχολικό έτος έχει αποσταλεί πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος στις σχολικές
μονάδες των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης όλης της χώρας για ένταξη στο Δίκτυο και έχουν δηλώσει
συμμετοχή 130 σχολικές ομάδες από 41 Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας
Εκπαίδευσης της χώρας και 3.491 μαθητές/τριες. - Υλοποίηση κεντρικής Διαδικτυακής Ημερίδας για τους εκπαιδευτικούς των συμμετεχόντων
σχολικών μονάδων, ώστε να ενημερωθούν για τον τρόπο συμμετοχής τους στο Δίκτυο, την εργασία
των μαθητικών ομάδων στις θεματικές του Δικτύου και τα παραγόμενά τους. Για το τρέχον σχολικό
έτος έχουν ήδη υλοποιηθεί Εκδηλώσεις παρουσίασης του Εκπαιδευτικού Δικτύου Δράσης δια ζώσεις
και διαδικτυακές στην εκπαιδευτική κοινότητα σε τοπικό σε πανελλαδικό επίπεδο. - Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και υλοποίηση προγραμμάτων.
- Παροχή κάθε είδους υποστήριξης στην υλοποίηση των περιβαλλοντικών προγραμμάτων και
δράσεων των σχολικών μονάδων, που συμμετέχουν στο Δίκτυο. - Δημιουργία ηλεκτρονικού περιβάλλοντος συνεργασίας, εκπαιδευτικό υλικό, συνεργασίες σε τοπικό
και εθνικό επίπεδο και συναντήσεις μαθητικών ομάδων: οργάνωση Μαθητικών Συναντήσεων ή
Μαθητικών Συνεδρίων για την προβολή του έργου του Δικτύου. - Σχεδιασμός-οργάνωση και υλοποίηση της 1ης Μαθητικής Περιβαλλοντικής Συνάντησης του
Δικτύου, που προγραμματίζεται να λάβει χώρα την Άνοιξη του 2023 στη Θεσσαλονίκη (πιθανή
ημερομηνία: 27 Απριλίου 2023).
Για την προβολή του δικτύου και των δράσεων των σχολικών μονάδων, που συμμετέχουν,
προβλέπεται η δυνατότητα στις περιβαλλοντικές ομάδες να παρουσιάσουν μέρος της δουλειάς και
των Προγραμμάτων, που υλοποιούν στο πλαίσιο του Δικτύου, στην 1η Μαθητική Συνάντηση του
Δικτύου. Οι μαθητικές ομάδες μπορούν να συμμετέχουν με δυο τρόπους: δια ζώσης ή εξ
αποστάσεως ασύγχρονα (προφορικές παρουσιάσεις-ανακοινώσεις και e-Posters). - Δημοσιοποίηση των παραγόμενων των σχολικών μονάδων στο ιστολόγιο (blog) του Εκπαιδευτικού
Δικτύου Δράσης https://kwnpolhthessniki.blogspot.com/ (υπό κατασκευή). Το ιστολόγιο θα
λειτουργήσει ως ηλεκτρονική πλατφόρμα επικοινωνίας για τα μέλη του Δικτύου, ως χώρος
ανταλλαγής ιδεών και εμπειριών, διαλόγου και δημιουργίας δράσεων σε συνεργασία με τις σχολικές
μονάδες-μέλη του Δικτύου. Με σκοπό τη δημιουργία μιας κοινότητας μάθησης οι σχολικές ομάδεςμέλη του Δικτύου θα αναρτούν στο ιστολόγιο τα παραγόμενα των δραστηριοτήτων, που υλοποιούν
στο πλαίσιο του Δικτύου, τα οποία θα λειτουργήσουν ως εκπαιδευτικό υλικό και μπορούν να
αποτελέσουν χρήσιμη και αξιοποιήσιμη γνώση από μαθητές/τριες και εκπαιδευτικούς. - Αποτίμηση του Εκπαιδευτικού Δικτύου Δράσης από τους συμμετέχοντες φορείς. Προβλέπεται
διαδικασία αξιολόγησης μέσω ηλεκτρονικής φόρμας της οργάνωσης του Δικτύου, της υποστήριξης
προς τις σχολικές ομάδες-μέλη του Δικτύου και των αποτελεσμάτων-παραγόμενων.
Στις δράσεις αξιολόγησης προβλέπεται εκτός των εκπαιδευτικών να συμμετέχουν και οι
μαθητές/τριες. Επίσης προβλέπεται και αυταοαξιολόγηση από τους συντονιστές του Δικτύου. - Προβολή των αποτελεσμάτων και παραγόμενων του Δικτύου, Μέσα, Εκδηλώσεις-Ημερίδες
διάχυσης και δημοσιεύσεις σε έγκριτα Περιοδικά ή Συνέδρια.
Η Συντονιστική Επιτροπή του δικτύου απαρτίζεται από οκτώ (8) μέλη. Ο ρόλος της είναι η με κάθε
τρόπο υποστήριξη των μελών του Δικτύου.
Τα στοιχεία των σχολείων και των εκπαιδευτικών, που θα συμμετέχουν στο Εκπαιδευτικό Δίκτυο
Δράσης παρουσιάζονται στον συνημμένο Πίνακα 1, τα στοιχεία των συνεργαζόμενων εκπαιδευτικών
φορέων στον Πίνακα 2 και η Συντονιστική Επιτροπή στον Πίνακα 3.
Παρατίθενται εντός του συνημμένου οι πίνακες με τις σχολικών μονάδων που συμμετέχουν, ο πίνακας των συνεργαζόμενων
εκπαιδευτικών φορέων και ο πίνακας με τα μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής του Δικτύου.