Ίδρυση του ΚΠΕ Φιλιππιάδας

Το ΚΕΠΕΑ Φιλιππιάδας στεγάζεται και λειτουργεί από το 2009 στις εγκαταστάσεις της πρώην παιδόπολης “Άγιος Αλέξανδρος” στη λίμνη Ζηρού. Η λειτουργία άρχισε από το Σεπτέμβρη του 2009 με αντικείμενο την εκπαίδευση, την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των μαθητών και των εκπ/κών προς την κατεύθυνση της διατήρησης της οικολογικής ισορροπίας, της βιώσιμης ανάπτυξης και της αειφορίας.

Η λίμνη Ζηρού αποτελεί ένα υγροβιότοπο σπάνιας ομορφιάς και μεγάλου οικολογικού ενδιαφέροντος. Η περιοχή γύρω από τη λίμνη αποτελεί ένα πλούσιο οικοσύστημα μεγάλης περιβαλλοντικής και αισθητικής άξιας. Η ευρύτερη περιοχή της λίμνης Ζηρού περιλαμβάνει δρυοδάση με ιδιαίτερα σημαντική παρουσία υπεραιωνόβιων δρυών καθώς και μεικτά δάση μακίας βλάστησης, δάση κωνοφόρων και παραλίμνια βλάστηση.

Επίσης η λίμνη Ζηρού γειτνιάζει με το Λούρο ποταμό που πηγάζει από το Ν. Ιωαννίνων και συγκεκριμένα από το όρος Τόμαρος ή Ολύτσικας και αφού διασχίσει όλο το Ν. Πρέβεζας ακολουθώντας μια διαδρομή 80 χλμ. καταλήγει στον Αμβρακικό κόλπο. Στο διάβα του ποταμού συναντάμε περιοχές ιδιαιτέρου ενδιαφέροντος όπως είναι οι πηγές του Αγίου Γεωργίου, το Ρωμαϊκού Υδραγωγείου και το σπήλαιο του Ασπροχάλικου. Επίσης στην περιοχή υπάρχει ο Κοκκινόπηλος και το Υδροηλεκτρικό φράγμα του Λούρου ποταμού. Νότια της λίμνης βρίσκεται ο Αμβρακικός κόλπος, ο όποιος είναι ένας υγροβιότοπος παγκοσμίου ενδιαφέροντος. 

Στο Ν. Πρέβεζας υπάρχουν και άλλες τοποθεσίες με οικολογικό, πολιτιστικό, ιστορικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον όπως ο ποταμός Αχέροντας, το Νεκρομαντείο, η Νικόπολη, η Κασσιώπη, το Όρραον, οι Βατίαι, η Ελλάτρια και το κάστρο των Ρωγών.

• Με βάση όλα αυτά τα στοιχεία τα εκπαιδευτικά προγράμματα αποτελούν προϊόν συλλογικής εργασίας των μελών της Παιδαγωγικής Ομάδας του ΚΠΕ Φιλιππιάδας από το 2009 έως σήμερα. 

• Στόχος των προγραμμάτων είναι οι μαθητές να ευαισθητοποιηθούν, να  προβληματιστούν, να συζητήσουν, να διατυπώσουν σκέψεις και να αναζητήσουν λύσεις στα υπαρκτά περιβαλλοντικά προβλήματα του άμεσου περιβάλλοντός τους. Μέσω της υλοποίησης των προγραμμάτων τόσο στο πεδίο όσο και στην αίθουσα (θεωριτικά-εργαστήρια-δραστηριότητες) καλλιεργείται η δημιουργική σκέψη των μαθητών και ενισχύεται ο ομαδοσυνεργατικός τρόπος εργασίας. Επίσης τα προγράμματα περιλαμβάνουν δραστηριότητες που μπορούν να στηρίξουν τους εκπαιδευτικούς να υλοποιήσουν περιβαλλοντικά προγράμματα στο σχολείο.

Τέλος τα εκπαιδευτικά προγράμματα που υλοποιεί το ΚΠΕ Φιλιππιάδας μπορούν να εμπλουτιστούν, να τροποποιηθούν και να προσαρμοστούν ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών και των εκπαιδευτικών.

Προγράμματα 

Η παρέα του νερού στη λίμνη του Ζηρού

Η λίμνη Ζηρού αποτελεί υγροβιότοπο σπάνιας ομορφιάς και μεγάλου οικολογικού ενδιαφέροντος. Η άμεση πρόσβαση στη λίμνη και το παραλίμνιο οικοσύστημα προσφέρεται για παρατήρηση, έρευνα και δραστηριότητα. 

Η επιλογή του θέματος έγινε για να γνωρίσουμε: Το οικοσύστημα της λίμνης Ζηρού και του ποταμού Λούρου, τις φυσικές και χημικές ιδιότητες του νερού στα δύο αυτά υδάτινα οικοσυστήματα, τον κύκλο του νερού, το βιολογικό του ρόλο και τα προβλήματα που προκύπτουν από την αλόγιστη χρήση και την κακή διαχείρισή του.

Η περιοχή ενός υγροβιότοπου, όπως είναι η λίμνη Ζηρού, προσφέρεται για την επίτευξη των σκοπών του προγράμματος καθώς μπορεί να συνδυάσει όλα τα στοιχεία που αφορούν τη μελέτη του νερού μέσα από  βιωματική προσέγγιση και να αναδείξει την τεράστια περιβαλλοντική του διάσταση. Επιπλέον, η άμεση πρόσβαση στη λίμνη και το παραλίμνιο οικοσύστημα προσφέρεται για παρατήρηση έρευνα και δραστηριότητα.

Λούρος–Ζηρός–Αμβρακικός

Τρία διαφορετικά υδάτινα οικοσυστήματα

Το πρόγραμμα «Λούρος, Ζηρός, Αμβρακικός» δίνει τη δυνατότητα μέσα σε δύο ή τρεις ημέρες στους συμμετέχοντες να μελετήσουν τρία διαφορετικά υδάτινα οικοσυστήματα. Οι μαθητές επισκέπτονται και μελετούν τον ποταμό Λούρο από τις πηγές του, στην κύρια ορεινή και πεδινή διαδρομή του καθώς και στις εκβολές του.

Ξεκινώντας  από την Λίμνη Ζηρού μαθαίνουν για τους υπόγειους δρόμους του νερού, καθώς η λίμνη τροφοδοτείται από τα νερά του Λούρου ποταμού. Η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στη λίμνη, στις πηγές, στον ποταμό, στις εκβολές στον Αμβρακικό κόλπο, δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να ανακαλύψουν τις αλλαγές στο παρόχθιο και ποτάμιο οικοσύστημα, καθώς και στο ευρύτερο τοπίο. 

Με την ανάδειξη των τριών οικοσυστημάτων και την  ολοκλήρωση του το πρόγραμμα επιδιώκει να αποτελέσει βάση για πληροφόρηση, εκπαίδευση, προβληματισμό και ανάληψη δράσης, ώστε να συμβάλλει στην προστασία της περιγραφόμενης περιοχής. 

Ο Νερόμυλος, η Ανεμογεννήτρια και το Φωτοβολταϊκό

Tα μεγάλα περιβαλλοντικά προβλήματα που απειλούν την βιωσιμότητα του πλανήτη, όπως η κλιματική αλλαγή, η όξινη βροχή, το φαινόμενο του θερμοκηπίου κ.λ.π., αποδίδονται ως επί το πλείστον, στο ισχύον παραγωγικό μοντέλο του δυτικού κόσμου, στη σχέση ανθρώπου – φύσης που διαχρονικά έχει επικρατήσει καθώς και στη μη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Σε κοντινή απόσταση από το ΚΠΕ συναντούμε τον υδροηλεκτρικό σταθμό του Λούρου όπου μπορούμε να παρακολουθήσουμε την μετατροπή της κινητικής ενέργειας του νερού σε ηλεκτρική.

Επίσης, έχουμε τη δυνατότητα να επισκεφθούμε τον παραδοσιακό νερόμυλο στο χωριό Άγιος Γεώργιος και να κατανοήσουμε τον τρόπο λειτουργίας και τη χρήση του.

Στο χώρο του ΚΠΕ υπάρχει σταθερή ανεμογεννήτρια και φωτοβολταικό πάνελ που παράγει ηλεκτρισμό με την βοήθεια του ανέμου (αιολική  ενέργεια) και του ήλιου (ηλιακή ενέργεια) αντίστοιχα.

Κατά την επίσκεψή μας στα ιαματικά λουτρά Χανόπουλου μπορούμε να μελετήσουμε μία από τις χρήσεις της γεωθερμικής ενέργειας (γεωθερμική ενέργεια- θερμαλισμός).

Με την ολοκλήρωση του προγράμματος οι συμμετέχοντες πρέπει να έχουν υιοθετήσει θετικές στάσεις και συμπεριφορές απέναντι στη συνετή χρήση ενέργειας και να αποδεχτούν ως αξίες υπέρτερες του οικονομικού κέρδους, την ποιότητα ζωής και την προστασία της οικολογικής ισορροπίας. 

Ανακαλύπτοντας το δάσος

Το πρόγραμμα επιλέχθηκε γιατί η περιοχή γύρω από τη λίμνη Ζηρού χαρακτηρίζεται από τέσσερις διαφορετικούς τύπους δάσους (το δάσος των φυλλοβόλων δρυών στα νότια, το δάσος των κωνοφόρων στα ανατολικά, το παραλίμνιο δάσος γύρω από την λίμνη και το μεσογειακό δάσος στα βόρεια) τα οποία αποτελούν και χαρακτηριστικά δάση της πατρίδας μας. Τα τέσσερα είδη δάσους προσφέρονται ως χώροι εφαρμογής περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Η εύκολη και κοντινή πρόσβαση εξασφαλίζει στους μαθητές ένα πεδίο για άνεση μελέτη, παρατήρηση και έρευνα. Επίσης η άμεση επαφή με το δάσος τους βοηθά να αναπτύξουν υπεύθυνες στάσεις και συμπεριφορές απέναντι στο περιβάλλον.

Αρχαιολογικοί-ιστορικοί χώροι και περιβαλλοντική εκπαίδευση

Αρκετοί αρχαιολογικοί-ιστορικοί χώροι χαρακτηρίζουν την περιοχή γύρω από το ΚΠΕ Φιλιππιάδας. Οι μαθητές προετοιμασμένοι το πρόγραμμα μετά την θεωρητική παρουσίαση θα έχουν την δυνατότητα να παρατηρήσουν, να μελετήσουν, να κατανοήσουν και να συγκεντρώσουν στοιχεία και να καταγράψουν εντυπώσεις και πληροφορίες για τους αρχαιολογικούς χώρους και την ιστορία της περιοχής. Θα γνωρίσουν από κοντά το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο, το κάστρο των Ρωγών, την Αρχαία Ακρόπολη Βατίαι, την Αρχαία πόλη Όρραον, τη Μονή Παντάνασσας, την Αρχαία Νικόπολη και την περιοχή του Κοκκινόπηλου.

Μέσω των δραστηριοτήτων θα συγκρίνουν τα αρχιτεκτονικά στοιχεία δόμησης των αρχαίων οικισμών με τα σημερινά και με την βιωματική εμπειρία που προσφέρουν οι οργανωμένες εκπαιδευτικές επισκέψεις στα αρχαία-ιστορικά μνημεία θα οδηγηθούν οι μαθητές στην ανακάλυψη πολλών στοιχείων του παρελθόντος. Με την ολοκλήρωση του προγράμματος θα μπορούν στο μέλλον να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την ανάδειξη, προστασία και διατήρηση των μνημείων της περιοχής. 

Γεωλογικά μονοπάτια: Στους δρόμους του Κοκκινόπηλου

Η περιοχή του Κοκκινόπηλου βρίσκεται πολύ κοντά από τη λίμνη Ζηρού, είναι μια έκταση που αποτελείται από κόκκινους γήλοφους (terra rossa) γεωλογικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Περπατώντας οι μαθητές τους κόκκινους σχηματισμούς που αποτελούν σημαντικό στοιχείο τοπογραφίας, θα γνωρίσουν τα ιδιαίτερα μορφολογικά στοιχεία του Κοκκινόπηλου που αποτελεί μοναδική γεωδιαδρομή για το Δήμο Ζηρού και την ευρύτερη περιοχή. Επίσης θα κατανοήσουν τις μεταβολές στον εξωτερικό φλοιό της Γης, θα συγκεντρώσουν πληροφορίες για το ασυνήθιστο γεωφυσικό και γεωλογικό φαινόμενο των κόκκινων λόφων για να γνωρίσουν τους παράγοντες που διαμόρφωσαν και διαμορφώνουν το ανάγλυφο του πλανήτη.

Με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα συμπεραίνουμε ότι ο Κοκκινόπηλος αποτέλεσε περιοχή φιλοξενίας και κατοικίας του προϊστορικού ανθρώπου. Στόχος του προγράμματος είναι η ευαισθητοποίηση των συμμετεχόντων ως προς την ανάγκη προστασίας της περιοχής η οποία κινδυνεύει από την ανθρώπινη δραστηριότητα.

 «Η βίδρα και το σκιουράκι στη λίμνη του Ζηρού»

Πρόγραμμα προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας. Το πρόγραμμα μελετά την βιοποικιλότητα των λιμναίων οικοσυστημάτων τόσο στο υδάτινο όσο και στο χερσαίο τμήμα τους. Οι έννοιες που προσεγγίζονται είναι προσαρμοσμένες κατάλληλα για την προσχολική και πρώτη σχολική ηλικία.

Το πρόγραμμα ξεκινά με το παραμύθι της λίμνης του Ζηρού και τις περιπέτειες μιας βίδρας και ενός μικρού σκίουρου που ζουν στις όχθες της λίμνης και σε μια γέρικη βελανιδιά. Μετά το παραμύθι οι μαθητές παίρνουν μέρος σε δραστηριότητες εντός του ΚΠΕ όπου κατασκευάζουν κολάζ λιμναίου οικοσυστήματος και μέσω αυτής της δραστηριότητας προσεγγίζουν έννοιες όπως τροφικό πλέγμα, τροφική αλυσίδα, οικοσύστημα, βιοποικιλότητα κ.λ.π

Στη συνέχεια σε μικρές ομάδες, βγαίνουν στο πεδίο για να αναζητήσουν τα ¨βιοδηλωτικά ίχνη¨ των ηρώων του παραμυθιού. Η δραστηριότητα αυτή πραγματοποιείται τόσο στο δάσος όσο και στο παραλίμνιο οικοσύστημα του Ζηρού όπου διεξάγονται παιχνίδια αίσθησης περιβάλλοντος ή/και θεατρικά παιχνίδια κ.λ.π.

Ανακυκλώνοντας στη φύση, τα μανιτάρια

       Το πρόγραμμα ”Μανιτάρια, οι ανακυκλωτές της φύσης” έχει σκοπό να προσεγγίσει τον θαυμαστό κόσμο των μυκήτων  ο οποίος αποτελεί  σημαντικό μέρος της βιοποικιλότητας της περιοχής του Ζηρού και απαιτεί σεβασμό τόσο των μανιταριών όσο και του οικοσυστήματος όπου φιλοξενούνται.

Η ανάπτυξη των μανιταριών απαιτεί συγκεκριμένες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας. Το μικροκλίμα της περιοχής της λίμνης Ζηρού ευνοεί την ανάπτυξη των μανιταριών και για το λόγο αυτό μπορεί να  χαρακτηριστεί  «παράδεισος των μανιταριών» ως προς την ποικιλία ειδών. Αυτό το πρόγραμμα δίνει την δυνατότητα σε μικρούς και μεγάλους να περιηγηθούν στο δάσος, να δουν αθέατες πλευρές του και να μυηθούν στον συναρπαστικό κόσμο των μανιταριών. Οι μαθητές γνωρίζουν για τα μανιτάρια ότι παίζουν σπουδαίο ρόλο στη διατήρηση των οικοσυστημάτων και της ζωής στον πλανήτη καθώς συμμετέχουν στη διαδικασία διάσπασης των πολύπλοκων οργανικών ουσιών και μαζί με τα βακτήρια του εδάφους είναι τα φυσικά εργοστάσια ανακύκλωσης της φύσης. 

WEBSITE ΚΕΠΕΑ : https://blogs.sch.gr/kpefil/

EMAIL ΚΕΠΕΑ: kpefilippiadas@gmail.com