
“Στυμφαλία: Μια βόλτα στο μυθικό – μυστηριακό υδροβιότοπο ” – Εκπαιδευτικό πρόγραμμα του ΚΕΠΕΑ Σικυωνιών
Το ΚΕΠΕΑ Σικυωνιών διοργανώνει το Εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Στυμφαλία: Μια βόλτα στο μυθικό – μυστηριακό υδροβιότοπο “, 13/4/22, φιλοξενώντας το Δημοτικό σχολείο ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ .
Η λίμνη Στυμφαλία βρίσκεται στην ορεινή Κορινθία, στη βορειοανατολική Πελοπόννησο. Αποτελεί τμήμα του οροπεδίου που βρίσκεται στο νοτιότερο άκρο του νομού Κορινθίας σε μέγιστο υψόμετρο 800 μ. και ελάχιστο 600 μ ανάμεσα στα όρη Κυλλήνη (Ζήρεια), Ολίγυρτο, Μαυροβούνι και Γαβριάς. Η υδατική λεκάνη της Στυμφαλίας θεωρείται η μεγαλύτερη ορεινή υδατική λεκάνη της Πελοποννήσου, ενώ αποτελεί και τον νοτιότερο ορεινό υγροβιότοπο των Βαλκανίων. Η λίμνη καταλαμβάνει έκταση 1.309 εκταρίων.
Η λίμνη της Στυμφαλίας αποτελούσε πάντοτε πηγή, μύθων ιστοριών αλλά και ζωής για την περιοχή. Σήμερα η περιοχή γύρω της είναι ένας εύφορος κάμπος που υδρεύεται από αυτήν.
Είναι λίμνη γλυκού νερού με καλαμιώνες, που τροφοδοτείται από πηγές και αποστραγγίζεται με φυσικό τρόπο από υπόγειους ποταμούς. Τέτοιες λίμνες είναι σπάνιες στην Πελοπόννησο .
Η λίμνη Στυμφαλία είναι ένας ιδιαίτερος υγρότοπος, προστατευμένος, με σημαντική βιοποικιλότητα -υδατική λεκάνη, πλούσια δάση κ.λπ.- ενταγμένη στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000 βάσει της Κοινοτικής Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Θεωρείται φυσικό καταφύγιο σπανίων ειδών ορνιθοπανίδας (παρυδάτια, αρπακτικά) και σταθμός ξεκούρασης για τα μεταναστευτικά πουλιά και έτσι έχει χαρακτηριστεί ως σημαντική για τα Πουλιά Περιοχή της Ελλάδος (ΣΠΠΕ).
Παλαιότερα η Στυμφαλία και η γύρω περιοχή άνηκε στην Αρκαδία.
Στο έργο του Παυσανία «Περιηγήσεις: Αρκαδικά», περιγράφεται το πώς δημιουργήθηκε η λίμνη. Η Στυμφαλία, σημείο νευραλγικό ένωσης των πόλεων, Σικυώνα, Ναύπλιο, Νεμέα, Φενεός, Ολυμπία. Από τις ιστορικότερες πόλεις της Ελλάδας.
«Διαθέτουν πηγή οι Στυμφάλιοι από όπου ο αυτοκράτορας Αδριανός έφερε στην Κόρινθο νερό . Το χειμώνα αυτή η πηγή σχηματίζει μικρή λίμνη από την οποία πηγάζει ο ποταμός Στύμφαλος. Το καλοκαίρι όμως ο ποταμός πηγάζει κατευθείαν από την πηγή. Ο ποταμός εξαφανίζεται σε χάσμα της γης και ξαναεμφανίζεται στην Αργολίδα με το όνομα όχι Στύμφαλος αλλά Ερασινός».
«Στη Στύμφαλο τελούσαν γιορτή προς τιμή της Στυμφαλίας Άρτεμις παραμελώντας το μεγαλύτερο μέρος της τελετουργίας που απαιτούσε η παράδοση. Τότε ένας σωρός από ξύλα πιάστηκε στο σημείο του ποταμού που χάνεται στο χάσμα της γης όπου ο ποταμός γίνεται υπόγειος και εμπόδιζε την κάθοδο του νερού. Έτσι λέγεται ότι δημιουργήθηκε λίμνη στην κοιλάδα με έκταση 400 στάδια»
Επιλογή Θέματος
Επιλέξαμε τον υγρότοπο της λίμνης Στυμφαλίας, ως θέμα προγράμματος,
λόγω της αρχαιότητας και της μοναδικότητας του, αφού είναι ο αρχαιότερος φυσικός υγρότοπος της Πελοποννήσου.
Οι γύρω περιοχές έχουν μεγάλη ιστορική αξία λόγω των αρχαιολογικών ευρημάτων (το Αδριάνειο υδραγωγείο, η μεσαιωνική μονή Ζαρακά και ο Ναός της Αρτέμιδος, η αρχαία πόλη Στύμφαλος, το αρχαίο θέατρο Σικυώνας, στο Φενεό η ακρόπολη και ο Ναός του Ασκληπιού κ.α.) και των μύθων και θρύλων (ο Ηρακλής και οι Στυμφαλίδες όρνιθες, ο χαμένος θησαυρός του βασιλιά Αίπυτου στα νερά της λίμνης).
Επίσης η λίμνη θεωρείται από τους σπανιότερους φυσικούς υγροτόπους-υδροβιότοπους της Πελοποννήσου καθώς
αποτελεί καταφύγιο για 160 είδη προστατευόμενων, επαπειλούμενων και υπό εξαφάνιση πουλιών, αλλά και πολλών μεταναστευτικών πουλιών.
Συμπερασματικά, λίμνη της Στυμφαλίας αποτελεί έναν υγρότοπο μεγάλου οικολογικού ενδιαφέροντος.
Το νερό είναι το σημαντικότερο υλικό του πλανήτη και η επιλογή του θέματος έγινε για να γνωρίσουμε τις διάφορες μορφές του, τις φυσικές και χημικές ιδιότητές του, τον κύκλο του, τον βιολογικό του ρόλο και τα προβλήματα που προκύπτουν από την αλόγιστη χρήση του.
Η περιοχή του υγροτόπου της λίμνης Στυμφαλίας προσφέρεται για την επίτευξη των σκοπών του προγράμματος γιατί μπορεί να συνδυάσει όλα στοιχεία που αφορούν τη μελέτη του νερού μέσα από μια βιωματική προσέγγιση και να συνδυάσει την καθημερινή χρήση του με την περιβαλλοντική διάσταση.
Επιπλέον, η άμεση πρόσβαση στη λίμνη και το παραλίμνιο οικοσύστημα προσφέρεται για παρατήρηση έρευνα και δραστηριότητες.
Στόχοι του προγράμματος
- Να γνωρίσουν οι μαθητές την αξία του νερού, τη συμβολή του στη δημιουργία και στην εξέλιξη της ζωής και να συνειδητοποιήσουν ότι αποτελεί έναν παγκόσμιο κοινό φυσικό πόρο.
- Να γνωρίσουν τη «φύση» του οικοσυστήματος του υγροτόπου, τα δομικά του στοιχεία και τις λειτουργίες του.
- Να αναγνωρίσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής.
- Να γνωρίσουν τους μύθους και την ιστορία της περιοχής της λίμνης.
- Να κατανοήσουν την αξία και τη σημασία του υγροτόπου για την ευρύτερη περιοχή.
- Να εντοπίσουν τις απειλές και τις επιπτώσεις της ανθρώπινης παρουσίας.
- Να προβληματιστούν και να προτείνουν τρόπους ατομικής ή συλλογικής δράσης για την προστασία του λιμναίου περιβάλλοντος
- Να αντλούν ευχαρίστηση από την προσέγγιση της φύσης.
Διάρκεια προγράμματος
- Άφιξη της μαθητικής ομάδας: 08:30
- Θεωρητικό μέρος: 1 ώρα και 30 λεπτά: 8.45-10.15
- Πρακτικό μέρος: 2 ώρες και 30 λεπτά: 10.30-13.00
- Έκφραση – Αξιολόγηση: 1 ώρα: 13.00-14.00